Praca zdalna w domu oraz dłuższy zasiłek opiekuńczy to nowe narzędzia walki pracodawców z zagrożeniem epidemią w zakładach pracy. Takie narzędzia dała nam ustawa z 2.03.2020 o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (DzU poz. 374, dalej ustawa). Weszła ona w życie następnego dnia po dacie ogłoszenia, czyli 8.03.2020. Przepisy mają obowiązywać maksymalnie przez 180 dni.
W celu przeciwdziałania niebezpieczeństwu epidemii od 8.03.2020 pracodawca może polecić zatrudnionemu świadczenie umówionej pracy przez czas oznaczony poza miejscem jej stałego wykonywania.
Praca zdalna (nie mylić z telepracą) to metoda doraźna, wprowadzona, by zabezpieczyć się przed nowym wirusem i jego skutkami. Dlatego jest narzędziem prostym, skutecznym, szybkim do wdrożenia i odformalizowanym. Pracodawca ma prawo ją zarządzić, np. gdy zauważy niepokojące objawy choroby Zlecenie pracy zdalnej jest decyzją jednostronną pracodawcy, a pracownik musi się jej podporządkować.
Czego nie wolno pracodawcy, co musi:
Zgodnie z zaleceniami Generalnej Inspekcji Pracy pracodawca:
- nie może skierować na dodatkowe badania pracownika wykazującego objawy przeziębienia bez jego zgody (chyba że zbiegnie się to z terminem kolejnego badania okresowego);
- musi dopuścić do pracy osobę, która wraca np. z urlopu z regionu dotkniętego wirusem; nie ma uprawnienia do samodzielnej oceny stanu jej zdrowia;
- nie może wysłać takiej osoby na urlop czy zmusić do kwarantanny domowej;
- musi uhonorować odmowę zatrudnionego wykonania polecenia podróży służbowej w rejony zagrożone koronawirusem; jeśli jednak pracownik zdecyduje się na wyjazd, należy mu zapewnić odpowiednie środki zabezpieczające;
Dłuższy zasiłek opiekuńczy
W razie nieprzewidzianego zamknięcie żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, rodzicowi dziecka do 8 r.ż. przysługuje zasiłek opiekuńczy w wysokości 14 dni na.
Ustawa przewiduje natomiast dodatkowy zasiłek opiekuńczy w wymiarze maks. 14 dni na dziecko do 8 lat w razie zamknięcia z powodu COVID-19 miejsca pobytu dziecka. Przyznaje się go w trybie i na zasadach ustawy zasiłkowej, a okresu jego pobierania nie wlicza się do maksymalnej puli dni przebywania na zasiłku udzielonym na dzieci (60 dni w roku kalendarzowym). Pracodawca zatrudniający do 20 pracowników nie ponosi dodatkowych kosztów, całość opłacane jest z zasiłków ZUS na podstawie odpowiednich zaświadczeń o zamknięciu placówki oświatowej oraz wniosków o wypłatę zasiłku opiekuńczego Z-15. Niestety pracownicy przebywający na takim zasiłku muszą liczyć się z utratą części wynagrodzenia bowiem ZUS opłaci jedynie 80% wynagrodzenia (średniej z ostatnich 12 miesięcy).